Page 26 - Tritron İlkbahar
P. 26
Tüm bu zorluklarla ilk belgeselim ‘Derinlerdeki Tarih’i
çekerken tanıştım. Rahmetli Yavuz Denizyılmaz o yıllarda
rehberimiz,sualtı kameramanlarım Saki Uğurlu ve Yunus
Pense idi. 2004 yılında ‘Çanakkale Geçildi mi?’ belgeseli
çekimlerinde Emre Karakoyunlu da bizimleydi.2012 yılında
‘Derinlerden Yansımalar’ kitap ve belgeseli için teknik dalış
süpervizörüm Erol Öztunalı, sualtı fotoğrafçımız Adnan
Büyük ve sualtı kameramanımız Engin Aygün’le birlikte
mücadele ettik. Geçen yıllar içerisinde Almanya’dan GUE
(Global Underwater Explorers) dalgıçları Derk Remmers
ve Dimitri Galonda bize katıldı.‘Son Savaşçı: Midilli’ belgeseli
dalışlarımızda Ali Ethem Keskin ve Hasan Tan da ekibin
bir parçası olmuşlardı. Suyun altında birbirlerine canlarını
emanet eden kalabalık bir dalış ekibiydik.Dalışlar kadar
zorlu kurgu aşamasında ise yönetmenimiz Sibel Göloğluile
sivil dalış ve görüntüleme çalışmasında elde ettiğimiz bilgi kruvazörü başlattığı savaşın kurbanı olarak 20 Ocak 1918
hep başbaşaydık.Belgesellerimizi, Avustralya, Almanya
ve birikim, hemen ertesi yıl Çanakkale Savaşı sırasında tarihinde Gökçeada açıklarında sulara gömüldü. Batışının
ve İngiltere’deki toplantılarda sunmak üzere Türkiye’den
Boğaz’da kaybolan Fransız denizaltısı Joule’un 44 metre 100. Yıldönümünde 72 metre derinlikte yatan Midilli’ye,
konuşmacı olarak davet edilmek de benim için gurur verici
derinlikte keşfine kapı araladı.National Geographic Seddülbahir açıklarında 85 metre derinlikte yatanFransız
bir gelişme oldu.
televizyonu için yaptığımız İngiliz savaş gemileri Goliath nakliye gemisi Carthage’a ve Kumkale açığında İngiliz
Deniz, 100 yıl önce Çanakkale Savaşı’nda yaşananları
ve Triumph dalışları da yine bu zincirin bir halkası oldu. E14 denizaltısına ulaşmamız Selçuk Kolay’ın çalışmaları
korudu. Bilimsel ve teknolojik olarak belgelediğimiz her
Bu tarihi dalışları kendi şirketinde imal ettiği DORA II dalış olmasaydı bir hayalden öteye geçmezdi.
batık, tıpkı bir zaman kapsülü gibi Çanakkale Savaşı’nı
asansörüyle gerçekleştiren ustamız Enes Edis, tecrübe ve Çanakkale Boğazı’nın yoğun bir gemi trafiğine sahip
günümüze taşıdı. Biliyoruz ki, tüm batıkları deniz bir gün
donanımıyla tarihe ışık tuttu. olması nedeniyle birçok bölümünde serbest seyir ve dalış
teslim alacak ve onlardan geriye bu çekilen kareler dışında
Elbette sonar çalışmaları ile batıkların yerlerini yasakları var. Bölgedeki sürekli akıntılar zaman zaman
hiçbir iz kalmayacak. Oysa, belgesel ve kitap çalışmamız
bularak dünya çapında ün sahibi olmuş Selçuk Kolay’ın 5-6 deniz miline ulaşır ve Boğaz’da dibe inmek için üç
zamanı durdurup sualtındaki eşsiz hazinenin gelecek
tüm belgesellerimde ayrı bir yeri vardır. Çanakkale Savaşı farklı akıntıyla mücadele etmek gerekir. Birçok önemli
kuşaklara aktarılmasını sağlayacak.Dünyanın en önemli
sırasında Boğaz’ı geçmeyi başaran ilk müttefik gemisi batık 50 metreyi aşan derinliklerde bulunduğu için sportif
deniz savaşlarından birinden yadigar kalan Çanakkale
olan Avustralya AE2 denizaltısı başta olmak üzere dalış limitlerinin ötesindedir ve normal hava dalışlarıyla
Savaşı batıklarının, bugün dalış turizmine açılıyor olması da
pek çok savaş batığının sudaki izlerini Selçuk Kolay’ın ulaşılmaları zordur. Stratejik konumu nedeniyle bir çok batık
yıllardır boşa palet vurmadığımızın bir ispatı.
rehberliğindesürdük.Osmanlı’yı Almanya’nın yanında askeri yasak sahalar kapsamındadır; dalış için bürokratik
savaşa sokmak için gönderilen Goeben ve Breslau engeller de mevcut. Bütün bu faktörler hem yüzeyden
daha sonra aldıkları Yavuz ve Midilli isimleriyle tarih yapılacak elektronik araştırmaları hem de dalışları
sahnesinde kendilerine biçilen rolleri oynadı ve Midilli zorlaştırır, hatta kimi zaman imkansız kılar.
HMS majestic’in gözetleme kulesi HMS Majestic üst güvertesi
F: Adnan Büyük F: Mesut Şentürk
26 27
