Page 14 - Tritron İlkbahar
P. 14
Aletli dalışlarda Görülen Dış Kulak Barotravması
KBB hastalıkları Serümen (kulak kiri), egzositoz (dış kulak yolunda soğuk su
“Subakuatik otorinolaringoloji” başlığı altında KBB klinik ile uzun süreli temas sonrası gelişen lokal kemik kabartılar),
dalı tarafından değerlendirilen hastalıkların temelinde kulak tıkacı kullanımı, dış kulak yolu (DKY) girişini kapatan
hidrostatik su basıncının orta kulak ve sinüs gibi kapalı ve maske kayışı ve dalış başlığı DKY’de kapalı bir kavite
hava dolu kavitelerde oluşturduğu barometrik mekanik gelişimine yol açar. DKY’deki kapalı boşluk içindeki basınç
etkiler ve su ile uzun süreli temasın yol açtığı rahatsızlıklar yüzeyde sabit iken, dalışın iniş safhasında ortam basıncına
(örn., dış kulak yolu iltihaplanması) ön planda sayılabilir. göre göreceli olarak düşük kalmakta, retraksiyon (çekilme)
Dalgıç Sağlığı Barotravmalar sağlayan vakum etkisi oluşmaktadır. DKY duvarını
kaplayan dokularda ödem, DKY’yi çevreleyen kılcal
Hava dolu kapalı kaviteleri çevreleyen dokularda hasar
damarlarda dilatasyon (genleşme) ve zedelenme, kanlı
oluşturan barotravmaların fiziksel temelini sabit sıcaklık bül gelişimine neden olan cilt altı kanama ve dış kulak yolu
altında gazların hacimleri ile basınçlarının ters orantılı kanalı içine doğru kanama kanal içi basıncı dengelemeye
olduğunu belirten “Boyle gaz kanunu” oluşturur. Dalış yönelik bir cevaptır. Dalıcı bu esnada orta kulak basıncını
Yazan ve: esnasında her 10 mt’de 1 atm artan hidrostatik ortam eşitleyemediğini zannederek kuvvetli Valsalva manevrası
Prof Dr. Özmen Öztürk basıncı vücut boşluklarındaki gaz hacmini orantısal olarak yapma zorunluluğu hisseder ve bu yaklaşım kanal içine
sıkıştırmaktadır. Dalışın çıkış safhasında ise ortam basıncı doğru çekilerek gerilen timpanik membran (kulak zarı)
azaldığından kavite içi gaz hacminde orantısal genleşme üzerindeki basıncı dış kulak yolu tarafına doğru arttırır. Dış
olmaktadır. kulak yolu tarafından vakumlanan ve aynı anda orta kulak
tarafından Valsalva’nın yarattığı itici kuvvete maruz kalan
Kapalı kaviteler olan orta kulak ve sinüs boşluklarında timpanik membran delinebilir.
bulunan hava dalınan derinlikteki hidrostatik ortam
basıncına uygun miktarda eşitlenemezse sıkışma yönünde Belirti ve bulgular: İniş sırasından gelişen kulak ağrısı ve
davranış gösteren kavite içi gaz hacminin oluşturduğu dalış sonrası başlık çıkarıldıktan sonra kulak kanalından
vakum etkisi kaviteyi çevreleyen dokularda barotravmatik gelen kan DKY barotravması geçiren dalıcının muhtemel
etkiye neden olur. Kavite içerisindeki basınç çevresel şikayetleridir. Dalıcılar kulakta tıkanıklık hissi ve işitme
basınçtan belirgin şekilde eksilirse, gazla dolu kaviteyi azlığından da şikayetçi olurlar.
çevreleyen dokular ve dokuların damarları da vakumlanma Tedavi: DKY sık aralıklı aspire edilmelidir. Büller
gücüne bağlı olarak desteklerini kaybederler. Bu durum patlatılmamalıdır. Enfeksiyon bulguları KBB hekimi
vazodilatasyon (damarların genleşmesi), transüdasyon tarafından takip edilmelidir.
(sıvı birikmesi), ödem ve hemorajik bül oluşumuna yol Önlemler: DKY sıkışmasına bağlı barotravma genellikle
açan ve doku içi kanamaya neden olan kapiller arter (kılcal sıkı başlık kullanımı sonucu olmaktadır. Uygun ebatlardaki
SCUBA nedir? Kuralsız dalış risklidir! damar) yırtılmalarına yol açar. Aslında iniş barotravmasında başlığın seçilmesi ve kişiye özel başlığın kullanılması
riski azaltacaktır. Eğer giyilen dalış elbisesinin boyunluk
kaviteyi çevreleyen dokularda meydana gelen bu
Gerek rekreasyonel ve gerekse profesyonel anlamda değişiklikler (ödem, kavite içine kanama, vs) kavite içi kısmı havanın elbisenin gövde kısmından başlık kısmına
yapılan aletli dalışın sağlık açısından taşıdığı çeşitli riskler
SCUBA (Self Contained Underwater Breathing hacim kaybını ve vakum etkisini gidermeye yöneliktir. geçmesini engelliyorsa, elbisenin kendi başlığı içerisine
mevcuttur. Dalış disiplini karşılaşılacak risklerin kontrolünü
Apparatus) “bağımsız aletli dalış” olarak tanımlanır. destekleyici kalın bir ek başlık daha kullanmak gerekebilir.
sağlarken, dalış için belirlenen kuralları zorlamak
Bu terim, dalgıcın bağımsız hava kaynağını yanında Çıkış baroravmasında ise dalışın çıkış safhasında çevresel Bu iki başlık arasında kalan hava, dalış sırasında artan
dalıcının çeşitli sağlık problemleri ile karşılaşmasına yol
taşımasına imkan veren donanımlı dalış şeklini tanımlamak hidrostatik basınç düşerken kavite içerisinde genleşen çevresel hidrostatik basınç ile DKY’de iniş nedeni ile
açacaktır. Hayati önem taşıyan dalış rahatsızlıkları “aletli
için kullanılır. SCUBA sistemini geliştirmek için 1943 fakat sıkışan hava hacmi yeterli miktarda boşaltılamaz, azalan kanal içi basınç arasındaki dengesizliği gidermeye
dalış yapanlarda nitrojenin vücut fizyolojisi üzerindeki
yılında Jacques Cousteau ve Emile Cognan zor şartlar kavite içi basınç mukozal kapiller damarlardaki yardımcı olacak rezervin oluşması sağlar. Alternatif bir
etkilerine bağlı gelişen dekompresyon hastalığı”, “serbest
altında ekipman çalışmalarını sürdürmüşlerdir. SCUBA intravasküler (damar içi) basıncı aşar ve kaviteyi çevreleyen metot ise başlığın maskenin dışına giyilmesidir. Dalışa
dalış yapanlarda görülen sığ su bayılması” ve akciğer
sistemininin bulunması insanlığı sualtının zenginliği ile dokularda lokal iskemi (kan dolaşımının bozulması), kaviteyi başlarken burundan maske içine pompalanan havanın
barotravmalarıdır. Bu hastalık grubu “hiperbarik tıp” klinik
buluştururken, geliştirilen bu dalış tekniği beraberinde pek çevreleyen dokularda gerilim ve yırtılmalar tespit edilir. başlık içine ulaşmasını sağlamak, başlığı oturtmadan
dalını ilgilendirirken sıklıkları nispeten azdır. Dalış ile ilgili
çok kuralın uygulanmasını da zorunlu kılmıştır. Her iki tip barotravmada da lokal doku deformasyonu ağrı önce başlık içine su almak veya başlığın DKY girişine karşı
hastalıkların yaklaşık olarak %80’i ise “Kulak Burun Boğaz”
reseptörlerini uyarır. gelen kısmına basınç dengeleyici delik açmak da önleyici
klinik dalının ilgi alanına girmektedir ve genel olarak hayatı
olacaktır.
tehdit etmeyen sağlık problemlerinden oluşmaktadır.
14 15
