Page 15 - Tritron İlkbahar
P. 15

Aletli dalışlarda Görülen                                                                      Dış Kulak Barotravması

           KBB hastalıkları                                                                               Serümen (kulak kiri), egzositoz (dış kulak yolunda soğuk su



           “Subakuatik otorinolaringoloji” başlığı altında KBB klinik                                     ile uzun süreli temas sonrası gelişen lokal kemik kabartılar),


           dalı tarafından değerlendirilen hastalıkların temelinde                                        kulak tıkacı kullanımı, dış kulak yolu (DKY) girişini kapatan


           hidrostatik su basıncının orta kulak ve sinüs gibi kapalı ve                                   maske kayışı ve dalış başlığı DKY’de kapalı bir kavite

           hava dolu kavitelerde oluşturduğu barometrik mekanik                                           gelişimine yol açar. DKY’deki kapalı boşluk içindeki basınç


           etkiler ve su ile uzun süreli temasın yol açtığı rahatsızlıklar                                yüzeyde sabit iken, dalışın iniş safhasında ortam basıncına


           (örn., dış kulak yolu iltihaplanması) ön planda sayılabilir.                                   göre göreceli olarak düşük kalmakta, retraksiyon (çekilme)

 Dalgıç Sağlığı  Barotravmalar                                                                            sağlayan vakum etkisi oluşmaktadır. DKY duvarını


                                                                                                          kaplayan dokularda ödem, DKY’yi çevreleyen kılcal


           Hava dolu kapalı kaviteleri çevreleyen dokularda hasar
                                                                                                          damarlarda dilatasyon (genleşme) ve zedelenme, kanlı

           oluşturan barotravmaların fiziksel temelini sabit sıcaklık                                     bül gelişimine neden olan cilt altı kanama ve dış kulak yolu


           altında gazların hacimleri ile basınçlarının ters orantılı                                     kanalı içine doğru kanama kanal içi basıncı dengelemeye

           olduğunu belirten “Boyle gaz kanunu” oluşturur. Dalış                                          yönelik bir cevaptır. Dalıcı bu esnada orta kulak basıncını
 Yazan ve:   esnasında her 10 mt’de 1 atm artan hidrostatik ortam                                         eşitleyemediğini zannederek kuvvetli Valsalva manevrası


 Prof Dr. Özmen Öztürk  basıncı vücut boşluklarındaki gaz hacmini orantısal olarak                        yapma zorunluluğu hisseder ve bu yaklaşım kanal içine




           sıkıştırmaktadır. Dalışın çıkış safhasında ise ortam basıncı                                   doğru çekilerek gerilen timpanik membran (kulak zarı)

           azaldığından kavite içi gaz hacminde orantısal genleşme                                        üzerindeki basıncı dış kulak yolu tarafına doğru arttırır. Dış


           olmaktadır.                                                                                    kulak yolu tarafından vakumlanan ve aynı anda orta kulak


                                                                                                          tarafından Valsalva’nın yarattığı itici kuvvete maruz kalan


           Kapalı kaviteler olan orta kulak ve sinüs boşluklarında                                        timpanik membran delinebilir.

           bulunan hava dalınan derinlikteki hidrostatik ortam


           basıncına uygun miktarda eşitlenemezse sıkışma yönünde                                         Belirti ve bulgular: İniş sırasından gelişen kulak ağrısı ve


           davranış gösteren kavite içi gaz hacminin oluşturduğu                                          dalış sonrası başlık çıkarıldıktan sonra kulak kanalından


           vakum etkisi kaviteyi çevreleyen dokularda barotravmatik                                       gelen kan DKY barotravması geçiren dalıcının muhtemel

           etkiye neden olur. Kavite içerisindeki basınç çevresel                                         şikayetleridir. Dalıcılar kulakta tıkanıklık hissi ve işitme


           basınçtan belirgin şekilde eksilirse, gazla dolu kaviteyi                                      azlığından da şikayetçi olurlar.


           çevreleyen dokular ve dokuların damarları da vakumlanma                                        Tedavi: DKY sık aralıklı aspire edilmelidir. Büller


           gücüne bağlı olarak desteklerini kaybederler. Bu durum                                         patlatılmamalıdır. Enfeksiyon bulguları KBB hekimi

           vazodilatasyon (damarların genleşmesi), transüdasyon                                           tarafından takip edilmelidir.


           (sıvı birikmesi), ödem ve hemorajik bül oluşumuna yol                                          Önlemler: DKY sıkışmasına bağlı barotravma genellikle


           açan ve doku içi kanamaya neden olan kapiller arter (kılcal                                    sıkı başlık kullanımı sonucu olmaktadır. Uygun ebatlardaki



 SCUBA nedir?  Kuralsız dalış risklidir!   damar) yırtılmalarına yol açar. Aslında iniş barotravmasında   başlığın seçilmesi ve kişiye özel başlığın kullanılması
                                                                                                          riski azaltacaktır. Eğer giyilen dalış elbisesinin boyunluk
           kaviteyi çevreleyen dokularda meydana gelen bu
    Gerek rekreasyonel ve gerekse profesyonel anlamda   değişiklikler (ödem, kavite içine kanama, vs) kavite içi   kısmı havanın elbisenin gövde kısmından başlık kısmına


 yapılan aletli dalışın sağlık açısından taşıdığı çeşitli riskler
 SCUBA (Self Contained Underwater Breathing   hacim kaybını ve vakum etkisini gidermeye yöneliktir.       geçmesini engelliyorsa, elbisenin kendi başlığı içerisine
 mevcuttur. Dalış disiplini karşılaşılacak risklerin kontrolünü
 Apparatus) “bağımsız aletli dalış” olarak tanımlanır.                                                    destekleyici kalın bir ek başlık daha kullanmak gerekebilir.
 sağlarken, dalış için belirlenen kuralları zorlamak
 Bu terim, dalgıcın bağımsız hava kaynağını yanında   Çıkış baroravmasında ise dalışın çıkış safhasında çevresel   Bu iki başlık arasında kalan hava, dalış sırasında artan
 dalıcının çeşitli sağlık problemleri ile karşılaşmasına yol
 taşımasına imkan veren donanımlı dalış şeklini tanımlamak   hidrostatik basınç düşerken kavite içerisinde genleşen   çevresel hidrostatik basınç ile DKY’de iniş nedeni ile
 açacaktır. Hayati önem taşıyan dalış rahatsızlıkları “aletli

 için kullanılır. SCUBA sistemini geliştirmek için 1943   fakat sıkışan hava hacmi yeterli miktarda boşaltılamaz,   azalan kanal içi basınç arasındaki dengesizliği gidermeye
 dalış yapanlarda nitrojenin vücut fizyolojisi üzerindeki
 yılında Jacques Cousteau ve Emile Cognan zor şartlar   kavite içi basınç mukozal kapiller damarlardaki   yardımcı olacak rezervin oluşması sağlar. Alternatif bir
 etkilerine bağlı gelişen dekompresyon hastalığı”, “serbest
 altında ekipman çalışmalarını sürdürmüşlerdir. SCUBA   intravasküler (damar içi) basıncı aşar ve kaviteyi çevreleyen   metot ise başlığın maskenin dışına giyilmesidir. Dalışa
 dalış yapanlarda görülen sığ su bayılması” ve akciğer
 sistemininin bulunması insanlığı sualtının zenginliği ile   dokularda lokal iskemi (kan dolaşımının bozulması), kaviteyi   başlarken burundan maske içine pompalanan havanın
 barotravmalarıdır. Bu hastalık grubu “hiperbarik tıp” klinik
 buluştururken, geliştirilen bu dalış tekniği beraberinde pek   çevreleyen dokularda gerilim ve yırtılmalar tespit edilir.   başlık içine ulaşmasını sağlamak, başlığı oturtmadan
 dalını ilgilendirirken sıklıkları nispeten azdır. Dalış ile ilgili
 çok kuralın uygulanmasını da zorunlu kılmıştır.  Her iki tip barotravmada da lokal doku deformasyonu ağrı   önce başlık içine su almak veya başlığın DKY girişine karşı
 hastalıkların yaklaşık olarak %80’i ise “Kulak Burun Boğaz”
           reseptörlerini uyarır.                                                                         gelen kısmına basınç dengeleyici delik açmak da önleyici

 klinik dalının ilgi alanına girmektedir ve genel olarak hayatı
                                                                                                          olacaktır.
 tehdit etmeyen sağlık problemlerinden oluşmaktadır.





 14                                                                                                                                                                                                      15
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20